ROZWÓJ MOWY i KOMUNIKACJI DZIECKA
3 miesiąc życia
-
zatrzymuje wzrok na twarzy rodzica
-
reaguje i podąża wzrokiem za kolorowymi lub poruszającymi się przedmiotami
-
odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku
-
zaczyna odpowiadać uśmiechem na uśmiech innych osób
-
wypowiada samogłoski i głuży, tzn wydaje dźwięki: guu, agu, gyy
6 miesiąc życia
-
patrzy w kierunku osoby, która mówi do dziecka
-
wydaje dźwięki w odpowiedzi
-
uśmiecha się w celu zainicjowania kontaktu i odpowiedzi
-
gaworzy, wielokrotnie powtarzając te same sylaby: mamama, bababa, dadada
6-9 miesiąc życia
-
podąża wzrokiem za wskazaniem
-
pojawia się pierwszy dialog wokaliczny
-
reaguje na obce osoby w otoczeniu
-
pojawia się lęk separacyjny
-
rozumie wypowiedzi o zabarwieniu emocjonalnym
9-12 miesiąc życia
-
odwraca się wołane po imieniu,
-
pojawia się gest wskazywania palcem
-
celowo wokalizuje lub gestykuluje w celu przyciągnięcia uwagi
-
rozumie proste słowa, najczęściej rzeczowniki
-
naśladuje gesty ilustrujące: „pa-pa” , „ kosi-kosi łapci”
-
uczestniczy w zabawie w „a-kuku”
-
rozumie „Daj”’ „Nie wolno”
18 miesiąc życia
-
wykonuje polecenia typu: „Daj mi lalę”, „Zanieś tacie misia”
-
wskazuje sześć części ciała
-
używa 15 słów: nazwy, prośby połączone z gestami (podaje przedmiot, bierze rękę opiekuna, aby wysunąć w kierunku przedmiotu)
-
potrząsa głową „nie” (odmowa)
-
używa przedmioty zgodnie z ich funkcją (szczotkuje włosy szczotką, pcha samochód zabawkę, naśladuje rówieśników)
-
tworzy wspólne pole uwagi: pokazuje na przedmioty, domagając się komentarza
24 miesiąc życia
-
wymawia ok 50 słów
-
używa zwrotów składających się z dwóch słów
-
pojawiają się początki odmiany wyrazów
-
kiwa „tak”, „przesyła całusy”, „ciiii”, „piątka” (symboliczne przedstawianie,
-
proste udawane zabawy (zabawkowa miotła, kubek zabawkowy, kubek dla siebie/lalki)
-
powtarza sekwencje kilku ruchów dorosłego
-
pojawia się odniesienie społeczne – uzależnia swoje zachowanie od wyrazu twarzy innych ludzi
-
pociesza innych (empatia)
-
posługuje się wyrazami: „nie”, „moje”8
-
pojawiają się wyrazy złożone z sylab otwartych: mama, tata, dada
36 miesiąc życia
-
wykonuje 2-stopniowe polecenia
-
buduje zdania z 3–4 wyrazów
-
zadaje pytania: „Co to?”. „Kto to?”, :”Gdzie jest?”, „Dlaczego?
-
pojawiają się zabawy z udawaniem symbolicznym (kij jako szczotka, klocek jako ciastko wlewa paliwo do samochodu, a następnie myje okna itp)
-
nazywa jeden kolor, liczy dwa przedmioty, segreguje kształty
-
pojawia się zabawa z odgrywaniem ról, np. w doktora
-
inicjuje kontakty z rówieśnikami
-
pojawia się narracja sekwencyjna5,6
-
mowa zrozumiała w 75%
Opracowanie: mgr Eliza Dziubak
logopeda, terapeuta dzieci z autyzmem
Bibliografia:
1. Wiek występowania kamieni milowych we wczesnej ocenie rozwoju dziecka, Medycyna Praktyczna pediatria 2014/01
2.Skala rozwoju psychomotoryki dziecka 0-3, O. Brunet, I. Lezine.
3. M. Tarnawska „Rozwijanie komunikacji dzieci z ASD”